15 november 2023

Berne anders Film

Film ‘Where are you, Adam?’ in Abdij van Berne op woensdag 29 november

Op woensdagavond 29 november wordt in de Abdij van Berne in Heeswijk-Dinther de documentaire film ‘Where are you, Adam?’ vertoont. Deze film vertelt het verhaal van het eeuwenoude Grieks-orthodoxe kloosterleven op Mount Athos. Het schiereiland Mount Athos, ofwel Heilige Berg, is een vrije monnikenrepubliek in Griekenland en vormt het geestelijk en cultureel centrum van de Byzantijnse kerk.

‘’Where are you Adam?’’ gaat over de fundamentele waarden van orthodoxe gelovigen en geeft een inkijkje in het leven van monniken op de berg Athos. Een diaken Aleksandr Plyska en cineast Aleksandr Zaporoshchenko uit Oekraïne maakten deze indringende film. Centraal staan het klooster Dochiariou en zijn abt: hegumen Geronda Gregory.
In ’’Where are you Adam?’’ wisselen beelden van het ruige berglandschap van Mount Athos af met fragmenten over het leven van de monniken. Zo ontstaat een cadans tussen bidden, werken en de natuur. Het is een prachtige vastlegging van een wereld waar de tijd niet door de klok wordt beheerst.
Naast de vertoning van de film is er een video-interview te zien met de maker. In 2019 won de film de Grand Prix van het Internationale filmfestival ‘’Pokrov’’. Ook behaalde de film een nominatie voor de publieksprijs van de ‘’Golden Dziga Price.’’
De avond begint om 20.00 uur in de Bernekringzaal van de Abdij. Opgeven voor kaarten kan door een email te sturen naar berne-anders@abdijvanberne.nl. De toegang bedraagt 10 euro, inclusief koffie/thee in de pauze. De opbrengst van de avond gaat naar Dakh, een platform dat hulp biedt aan mensen in Oekraïne en Nederland.

Mount Athos
Mount Athos ofwel Heilige Berg, is een schiereiland en vormt een autonome monnikenrepubliek onder Griekse soevereiniteit. Tussen 963 en 1545 werden hier maar liefst veertig kloosters gebouwd. Inmiddels zijn het er nog twintig, waaronder het klooster Dochiariou, daterend van eind 10e -begin 11e eeuw.
Als centrum van de Byzantijnse kerk bezitten de kloosters een schat aan manuscripten en boeken. Tot de kunstvoorwerpen behoren fresco’s, mozaïeken en miniaturen. De monniken zelf leiden vooral een leven van zelfreflectie, afzondering en gebed. Sinds 1990 nam het aantal monniken en novicen weer sterk toe.
Buitenstaanders omschrijven de Athos-berg wel als een levend museum met middeleeuwse vestingachtige kerken en een mannenmaatschappij, die leeft volgens eeuwenoude tradities. Het massatoerisme wordt bewust vermeden en een speciaal visum is nodig voor iedere man die het wil bezoeken. Traditioneel worden vrouwen niet toegelaten, uitgezonderd de onzichtbare aanwezigheid van de Maagd Maria, onder wiens bescherming de monniken al generaties geloven te leven.
Zo zijn de kloostergemeenschappen er door de eeuwen heen en tot op vandaag in geslaagd om hun micromaatschappij zo goed als ongeschonden te behouden. Leven, werken en bidden doen zij volgens de middeleeuwse regels en gebruiken.

De film
’Where are you Adam?’’ gaat over de fundamentele waarden van orthodoxe gelovigen. De film vertelt het verhaal van het eeuwenoude kloosterleven op Mount Athos. Ook geeft het een beeld van zijn bewoners van toen en nu. Tegenwoordig leven rond de vijftig monniken in een van de kloosters: Docheiariou (toegewijd aan de heilige Aartsengelen).
Binnen een rijke Byzantijnse setting wordt in de film het kloosterleven met al zijn warmte, vreugde en hoop getoond. We zien gelovige mensen, die helemaal opgaan in hun werk en gebed, beproevingen en diverse moeilijkheden en pijn. De beelden in de film raken je in je ziel door de inzet van de monniken in hun dagelijks leven.
De centrale persoon in de film is de abt van het klooster Geronda Gregory. Die werd in 1980 benoemd tot hegumen van het klooster Dochiariou. Hij zou tientallen jaren (tot 2018) de leider zijn van het klooster. Het gaf hem een goed begrip van de mensen onder zijn hoede. Zo gaf hij ook richting aan de gezamenlijke wens om te werken aan het teruggaan naar een paradijselijke situatie van mens-zijn.
Voor het onderhoud van het klooster stelde hij al zijn hoop op de icoon van Moeders God ‘’Quick Hearer’’ (10e eeuw). In deze beeltenis van Maria met kind houdt Jezus zijn hiel naar het publiek gericht. Het werk wijst erop dat Maria luistert naar iedere zondaar die zich oprecht tot haar keert.
Diaken Aleksandr Plyska uit Kiev bezocht Mount Athos voor het eerst in 2000 en raakte bevriend met Geronda Gregroy. Onder de indruk van hun leven en hun doelen, wist hij de Abt mee te krijgen in het maken van een film over het klooster op Mount Athos.