Berne Anders activiteit in de Abdij te Heeswijk-Dinther

Elisabeth Bax spreekt over ‘Gandhi, Activist en spiritueel leider’ op woensdag 8 november

Op woensdag 8 november komt Elisabeth Bax in de Abdij van Berne spreken over het boek dat zij geschreven heeft: ’Gandhi, activist en spiritueel leider’. Op haar reis door India zag en hoorde zij hoe de idealen van Gandhi, 75 jaar na zijn dood, nog steeds springlevend zijn. Hij werd en wordt beschouwd als een ‘goeroe’, een leraar.

Voor Gandhi waren activisme, moreel gedrag en religie onlosmakelijk met elkaar verbonden. Om de persoon Gandhi te leren kennen en begrijpen, moet men dus zijn spirituele filosofie – voortkomend uit het hindoeïsme – bestuderen.

In het boek ligt de nadruk op Gandhi’s ontwikkeling van een verlegen jongen tot een politiek activist en spiritueel leider. In plaats van de sociaal-politieke strijd van Gandhi legt Elisabeth Bax op deze avond juist het accent op de bijzondere zienswijzen van Gandhi. Hij had op tal van onderwerpen een bijzondere kijk. Daarbij verbond hij de oude Hindoe cultuur en tradities met modern revolutionair activisme.
Ook komt de vraag naar voren wat de betekenis van Gandhi voor onze tijd is. Zijn de idealen van Gandhi nog bruikbaar, in India of in de westerse maatschappij?

Elisabeth Bax studeerde aan de VU in Amsterdam en onderzocht de betekenis van kunst en cultuur via een activistische politiek op veranderingen in de maatschappij. Zij kreeg bijzondere interesse in de persoon van Gandhi tijdens haar reizen door India. Daarvoor ging ze op zoek naar de drijfveren van deze niet opgevende activist en spiritueel leider
De Berne Abdijwinkel biedt het boek op deze avond ook (tegen een gereduceerde prijs) te koop aan.

De avond begint om 20.00 uur in de Abdij. Opgeven voor kaarten kan door een email te sturen naar berne-anders@abdijvanberne.nl. Als bijdrage in de kosten wordt een bedrag van 10 euro gevraagd, inclusief koffie/thee in de pauze.

Wie was Gandhi

Gandhi wordt in India nog steeds gezien als “…het geweten van de natie en de man met het grootste morele gezag van de moderne geschiedenis”.
Hij staat vandaag de dag nog steeds symbool voor geweldloosheid en heeft getoond wat de kracht van pacifisme kan zijn.
‘Ik heb de wereld niets nieuws te vertellen.

Waarheid en geweldloosheid zijn zo oud als de nacht.’

Deze uitspraak van Mahatma Gandhi is een voorbeeld van de bescheidenheid van de man, die uitgroeide tot de grote leider van het Indiase volk. Hij zette zich onvermoeibaar in voor harmonie tussen hindoes en moslims, voor acceptatie van kastelozen als gelijkwaardige burgers en voor de positie van vrouwen. Protesten tegen onrechtvaardige situaties waren en zijn aan de orde van de dag. Ook Gandhi kwam vaak in opstand. Voor hem moest verzet altijd geweldloos verlopen, op zoek naar een oplossing. Hij bedacht telkens nieuwe plannen in de strijd om vrijheid. Met kleinschalige dorpseconomieën en een sobere, vegetarische levensstijl bestreed hij honger en armoede. Tegelijkertijd zocht hij steeds opnieuw naar de essentie van het leven.
Volgens Gandhi wordt de tegenstander niet als een ‘vijand’ gezien, maar als iemand die een gelijk belang heeft om het probleem op te lossen. Dus benader hem eerder als een vriend en ga op zoek naar ‘wat goed is voor iedereen’

Gandhi is gevormd door het leven zelf. Om hem beter te kunnen begrijpen is enige kennis van het hindoeïsme belangrijk. Moraliteit (over wat mag en wat niet mag in de omgang met de ander ) lag aan de basis van al zijn handelen. Zijn politiek en sociaal activisme kan daar niet los van worden gezien. Voor Gandhi waren activisme, moraliteit en religie onlosmakelijk met elkaar verbonden. Hij moet dus niet alleen als een politiek- of sociaal leider worden gezien, maar evenzeer als een spiritueel leider. Zodoende werd hij beschouwd als een ‘goeroe’, een leraar. Al gedurende zijn leven ging men hem (vanaf 1915) aanspreken met de titel van Mahatma, ‘Grote Ziel’. Gandhi werd met deze titel ‘drager’ van nieuwe menselijke gedragsnormen.

Gandhi zette zich fel af tegen het westerse materialisme en wat de westerse beschaving wordt genoemd. Hij hekelde de hang naar luxe en het economische winstbejag. Hij vond dat in de economie het geluk en welzijn van de mens uitgangspunt moest zijn en niet de drift tot expansie van bedrijven en het behalen van doelen zoals dat in het westen beoogd werd.
Afhankelijk van de gebeurtenissen, met name in het publieke domein, was hij altijd weer op zoek naar de toepassing van nieuwe morele principes. Hij leidde acties van burgerlijke ongehoorzaamheid. Dit waren de geweldloze methodes van protest, met de naam ‘Satyagraha’.

Betekenis van Gandhi

Gandhi staat vandaag de dag nog steeds symbool voor geweldloosheid en heeft getoond wat de kracht van pacifisme kan zijn. Samen met Nelson Mandela en Martin Luther King is Mahatma Gandhi een van de meest inspirerende figuren uit de recente geschiedenis. Wie Gandhi vernoemt komt automatisch uit bij het geweldloze verzet. Op een geweldloze wijze de mensen als gelijkwaardige samen laten leven, was zijn visioen. Daarin volharde hij tot het einde toe.

Elisabeth Bax

Zij studeerde de jaren zeventig en tachtig (MOII) geschiedenis en maatschappijleer en deed de doctoraalstudie Vrouw en Beleid aan de VU in Amsterdam. Elisabeth Bax was toen bezig met kunst en wat deze voor de samenleving betekende. Haar afstudeerscriptie was een onderzoek of de twee protestbewegingen Dada en Provo (resp. kunst en cultuur) de samenleving via een activistische politiek hebben kunnen veranderen. Later deed zij nog onderzoek naar de positie van vrouwen in de kunst in relatie tot het overheidsbeleid.
Elisabeth Bax kende alleen de naam Gandhi toen zij in 1989 voor de eerste keer naar India ging. Van zijn gedachtegoed en hoe belangrijk hij voor India is geweest wist zij weinig. Tijdens die rondreis door het land viel het op dat er geen plaats of dorp was waar niet een straat vernoemd was naar Mahatma Gandhi. In gesprekken met Indiërs hoorde zij veel over Gandhi, maar altijd kwam er weer iets anders, iets nieuws over hem. Het bleek dat de idealen van Gandhi, 75 jaar na zijn dood, nog steeds springlevend waren.
Zij wist niet dat ze zo gefascineerd zou raken door Mahatma Gandhi en India in het algemeen. Het schrijven van het boek is daaruit voortgekomen. In dit boek ligt de nadruk op Gandhi’s ontwikkeling van een verlegen jongen tot een politiek activist en spiritueel leider. Elisabeth Bax heeft gezocht naar de samenhang tussen Gandhi’s politiek-activistische èn zijn spirituele kant.
Kaarten
De avond begint om 20.00 uur in de Abdij in Heeswijk-Dinther. De entree, inclusief koffie/thee in de pauze, bedraagt € 10,-. Aanmelden voor het bijwonen van deze avond kan eenvoudig door een mail te sturen naar berne-anders@abdijvanberne.nl.