In 10 stappen een veilige Windows-pc

Een veilige pc begint en eindigt bij een bewuste computergebruiker. Hoeveel sloten het systeem ook heeft, door eigen handelen kunt u allerlei narigheid binnenhalen. Houd daarom deze tips in het achterhoofd:

• Reageer niet op mails van onbekende afzenders. Klik niet zomaar op links en bijlagen als u niet honderd procent zeker weet wat het is en van wie het komt.
• Open geen bijlage van een bekende afzender wanneer u het niet echt vertrouwt. Het e-mail adres kan overgenomen zijn door kwaadwillenden.
• Wees achterdochtig wanneer bedrijven en mensen vragen naar persoonlijke informatie en financiële gegevens.
• Gebruik moeilijke en verschillende wachtwoorden.
• Bekijk webwinkels met een kritische blik. Zijn de prijzen extreem laag? Ziet de website er amateuristisch uit? Komt u er veel spelfouten tegen? Wordt er geen echt bezoek- of postadres vermeld? Staat er een KvK-nummer vermeld? Dit zijn allemaal punten waaruit u kunt afleiden of de webwinkel in kwestie te vertrouwen is. Meer informatie vindt u op Consuwijzer.nl.
• Websites die vertrouwelijke informatie van u verlangen, zoals de internetbankiersites van de banken, sturen u altijd naar een beveiligde webpagina. U herkent een beveiligde webpagina doordat het adres begint met ‘https://’ in plaats van met ‘http://’.
• Klik nooit op rare meldingen. Boodschappen als ‘Spyware gevonden, uw computer dient nu te worden gescand’, dienen juist om u om de tuin te leiden. Klikt u op zo’n boodschap, dan kan de computer worden besmet!
• Vertrouwt u een bezochte website of een melding niet, scan de computer dan op virussen.

Een bijgewerkte computer is belangrijk voor de veiligheid. Windows 10 haalt alle updates zelfstandig binnen via het onderdeel ‘Windows Update’. Gebruikers hebben hier een klein beetje invloed op. Zo kunnen ze het installeren van updates korte tijd uitstellen. Bekijk de instellingen zo:

• Klik op de Startknop > Instellingen (pictogram van het tandwiel).
• Klik op Bijwerken en beveiliging.

Het gedeelte ‘Windows Update’ opent. Hier staat onder meer de mogelijkheid om updates zeven dagen te onderbreken en om de gebruikstijden op te geven. Dit zijn de uren dat de pc normaal gesproken in gebruik is. In die periode start Windows de pc niet automatisch opnieuw op voor updates. Doorgaans krijg u dan bij het afsluiten van Windows te zien of bijwerken en opnieuw starten nodig is.

Met behulp van een firewall kunt u zich beveiligen tegen kwaadwillende lieden die via internet op de computer willen inbreken, zoals hackers. Windows 10 heeft een firewall in huis. Deze staat standaard aan. Hoe u controleert of de firewall is ingeschakeld, leest u in het artikel ‘Controleer de veiligheid van uw computer‘.

Windows 10 heeft een virusscanner aan boord. Windows Defender beschermt prima tegen virussen en ander gespuis. Het mooie is dat Defender standaard aanstaat en u er zelf eigenlijk niks voor hoeft te doen. Het Beveiligingscentrum van Windows regelt alles. Bekijk zo dit centrum:

• Klik op de Startknop > Instellingen.
• Klik op Bijwerken en beveiliging.
• Klik op Windows-beveiliging.
• U ziet een overzicht van onderdelen met een rode of groene markering erbij. Groen betekent dat alles in orde is, bij rood moet u zelf even iets ondernemen.
• Klik op Windows-beveiliging openen.
• Nu ziet u dezelfde onderdelen als hiervoor, maar dan met een eventuele melding als u iets moet doen, zoals een onderdeel inschakelen. Volg de instructies.

U hoeft zelf geen andere virusscanner aan te schaffen of te installeren. Mocht u een lopend abonnement hebben op een betaalde scanner en bijvoorbeeld een nieuwe pc hebben, dan kunt u ervoor kiezen uw eigen programma toch te gebruiken. Windows Defender schakelt dan uit.

Spyware is een verzamelnaam voor programma’s en bestanden (zoals tracking cookies) die gegevens over uw computer- en internetgebruik door kunnen sturen naar derden. Soms installeert u dit zonder dat u het in de gaten hebt. Het zit nogal eens in gratis software van minder betrouwbare makers. Niet altijd is spyware gevaarlijk, maar u wilt natuurlijk nooit software op de computer waar u niet om hebt gevraagd. U kunt het programma Malwarebytes Anti-Malware gebruiken tegen spyware. Dit programma doorzoekt de pc en kan de betreffende bestanden verwijderen.

Het grootste deel van al het e-mailverkeer bestaat uit spam (ongewenste reclamemail). De kans is dan ook groot dat u met spam te maken hebt. En een handige Nee/Nee-sticker voor op uw digitale brievenbus bestaat niet.

Veel providers hebben (gratis of betaalde spamfilter. Die houdt foute mails tegen en laat alleen echte berichten door. Veel e-maildiensten zoals Gmail en Outlook.com hebben een eigen spamfilter. U hoeft dit niet in te stellen, het is standaard actief.

Is spam doorgaans alleen maar irritant, nepmails en phishingmails kunnen erg gevaarlijk zijn. De phishingmail hengelt naar persoonlijke informatie zoals uw creditcard- of bankgegevens, en de nepmail verzamelt e-mailadressen. Mocht u een dergelijke mail ontvangen, verwijder deze dan van uw systeem.

Nepmails blijven lastig te herkennen. SeniorWeb-leden kunnen verdachte mails naar onze Phishingchecker doorsturen. U hoort uiterlijk de volgende werkdag of het een phishingmail is.

Programma’s en apps op de pc krijgen periodiek een update. Oude versies van software kunnen een gevaar zijn voor de computer doordat ze niet genoeg beveiligd zijn. Programma’s die u ooit hebt geïnstalleerd maar nooit gebruikt, kunt u daarom beter verwijderen.

• Klik op de Startknop > Instellingen.
• Klik op Apps
• Een lijst met alle aanwezige programma’s opent. Klik op het programma dat u wilt verwijderen.
• Klik op Verwijderen.
• Klik nogmaals op Verwijderen.

De programma’s die u wel gebruikt, kunt u op verschillende manieren bijwerken naar de nieuwste versie. Soms kennen ze een automatische updatefunctie, die u kunt inschakelen. Of er wordt automatisch om de zoveel tijd gevraagd of u de nieuwste versie wilt installeren. Kies dan voor Ja. Ten slotte kunt u kijken op de website van de maker, om daar de laatste versie van het programma te downloaden.

Maak regelmatig reservekopieën van zaken die belangrijk voor u zijn. U denkt er niet graag aan, maar de computer kan crashen of onbruikbaar worden door een virus of iets dergelijks. Daardoor kunt u al uw e-mails, foto’s en belangrijke documenten kwijtraken. In het artikel ‘Back-up maken: de mogelijkheden‘ leest u welke opties u hebt.

Beveilig het wifi-netwerk met een eigen wachtwoord, zodat derden geen toegang hebben. Als u niet handig bent met routers en dergelijke, volg dan de gebruiksaanwijzing bij de installatie stap-voor-stap en nauwkeurig, of laat een expert het netwerk installeren en beveiligen. Uw provider kan u daarbij helpen.